"Sadece Kendi Fikrimi Söylüyorum"

Alpay Erdem 20 Temmuz 2022 tarihli Uykusuz’da yer alan köşesinde, yersiz ve haddini aşan soru ve yorumlarıyla kendisini bunaltan bir amcadan bahsediyor. Amca ona dövme yaptırmaması gerektiğinden tutun da oğluna bir kardeş gerektiğine kadar birçok konuda “fikrini söylüyor”. (Köşenin ilgili bölümünü yukarıdaki fotoğraflarda okuyabilirsiniz.) Ben de bu okuduklarım üzerine küçük bir şey yazdım:

İnsanlık olarak fiziksel anlamda saldırganlaşmadan saldırganlaşmanın yolunu ne de güzel bulmuşuz. Sağı solu kırıp dökmek, bağırıp çağırmak, insanlara vurmak, yumruk atmak yerine son derece gündelik ve sıradan görünen, küfür ya da hakaret bile içermeyen sözlerimizle yapıyoruz bunu, tıpkı Alpay Erdem’in yazısındaki amca gibi konuşarak. Karışımızdakinin hayatı/hayat tarzı, bize kendi hayatımızdan (ya da hayatımızın bir bölümünden) ne kadar nefret ettiğimizi yansıtan bir ayna olunca öylesine tehdit altında hissediyoruz ki bu kişiye saldırmak istiyoruz.

Ne var ki fiziksel olarak saldırır ya da hakaret edersek suçlu duruma düşeceğimizi, hatta belki deli olduğumuzun, sorunlu olduğumuzun söyleneceğini bildiğimiz için bu yola başvuruyor, sakin sakin, “Sadece kendi fikrimi söylüyorum” havasında karşımızdakinin psikolojik sınırlarına giriyoruz. Biz bu kadar sakinken doğal olarak sinirlenip tepki verirse karşımızdaki, suçlu, deli, sorunlu o oluyor, böylece bizim içimizdeki ateş de biraz daha azalmış oluyor. “Sakin ol” diyoruz, “Alt tarafı sohbet ediyoruz” ve bir anda olgun kişi de biz oluyoruz!

Bunu hepimiz yapmışızdır, ben de yaptım, belki hala yapıyorumdur. Zira kolay değil kendi içindeki yaraların acısını başkalarından çıkarma arzusuna yenilmeyip onun yerine bu yaralarla yüzleşmeyi seçmek. Ne var ki bu, şu gerçeği değiştirmiyor: Başkasının hayatına dair son derece kişisel bir konuda, bizi ilgilendirmediği ve fikrimiz sorulmadığı halde durup dururken “Öyle değil, böyle yapmalısın bence” demek sınır ihlali, örtülü saldırganlık, sataşma. Lütfen bu gerçeği kabul edelim artık, birbirimize bunu yapmayalım. Bırakalım herkes hayatını istediği gibi yaşasın, istediği tercihleri yapsın. Başkalarına saldırarak kendi hayatımızdaki sorunlardan kaçmaya çalışmak yerine bu sorunlarla yüzleşelim. Adil olan bu. Diğeri sinsice olan. Bize de yakışmıyor.